دهه ی ۱۳۵۰، نقطه ی عطفی در اقتصاد لارستانی های مهاجر

اما بپردازیم به دو واقعه مهم در دهه ۵۰ که موجب شد تغییرات شگرفی در اقتصاد خانواده های لارستانی و نوع زندگی آنها پدید آید.

 افزایش قیمت جهانی نفت:

     تا ۱۳۵۱ حدود ۸۰۰ هزار مهاجر از کشورهای مختلف در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس حضور داشتند(Baldwin-Edwards, 2005)، که به یکباره بحران نفتی معادلات را بر هم زد. در سال ۱۳۵۲ به دنبال جنگ اعراب با اسرائیل، کشورهای عضو اَپک (کشورهای عضو اَپِک عبارت بودند از: امارات متحدهی عربی (ابوظبی و دبی)، الجزایر، بحرین، کویت، عراق، قطر،‌ عربستان سعودی، سوریه، مصر، لیبی) تصمیم گرفتند تا هنگامی که اسرائیل از سرزمین اشغالی اعراب خارج نشود، برای مدت نامعلومی هر ماه به میزان پنج درصد از تولید نفت خود را خواهند کاست تا بدین ترتیب غرب و حامیان اسرائیل را برای مجبور ساختن اسرائیل به خروج از سرزمین‌های اشغالی وادار سازند.(امینی، ۱۳۸۱: ۱۸۶)

 چنین رخدادی موجب وقوع بحران نفتی در جهان و بالارفتن بی سابقه ی قیمت نفت گردید ، لذا ثروت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس رشد خیره کنندهای یافت و ساخت و سازها و معاملات اقتصادی به گونهای شگفت آور افزایش پیدا کرد. در ادامه این روند، کشورهای عربی با سیل  عظیم نیروی کار، از کشورهای فقیر و در حال توسعه ی آسیای مرکزی و جنوب و جنوب شرقی مواجه شدند. ( Baldwin-Edwards, 2005)

  همانگونه که در نمودار مشاهده می فرمایید، آمار بانک جهانی نشان می دهد، روند خروج وجه کشور عربستان در اواسط دهه ی هفتاد به یکباره سیر صعودی به خود می گیرد. این وضعیت نشان از حضور روز افزون مهاجران کار از کشورهای فقیر و در حال توسعه به کشورهای عربی ثروتمند دارد. نیروی کار تلاش می کند تا با حضور و کار در این کشورها درآمد خود را برای خانواده های خود در هند، پاکستان،سریلانکا مصر، فیلیپین، بنگلادش، یمن، ایران، سودان و بسیاری از کشورهای دیگر توسعه نیافته یا در حال توسعه ارسال نمایند.

 بنابراین ما شاهد رشد فزاینده ی خروج وجه از کشورهای عربی هستیم. کما اینکه در نمودار نیز قابل مشاهده است. چنین رخدادی موجب گردید جمعیت مهاجرین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، درسال ۱۳۵۴، به ۳٫۸ میلیون نفر برسد، که ۴۰ درصد کل جمعیت این کشورها محسوب می شد. (Ibid)

 

مهاجران لارستانی نیز از این موضوع بهره های فراوانی بردند. افزایش چشمگیر جمعیت و رونق بازارها مغازه های کوچک لارستانی ها را به فروشگاه های بزرگ و تجارت های معدود و محدود آنان را به تجارت در گستره ی خاورمیانه و جهان وسعت بخشید.

  اکنون دیگر مغازه های کوچک لارستانی ها تبدیل به فروشکاههای مجلل و بزرگی شده بود و اگر روزی مغازه با ۵ کارگر اداره می شد حال به ۵۰ نفر می رسید. همچنین لارستانی های تاجر توانستند از این فرصت استفادهی وافری ببرند و اقلام تجاری خود را افزایش دهند و نیز حوزه و گسترهی تجارت خود را به خاورمیانه، اروپا و استرالیا گسترده نمایند. از جمله کالاهایی که در اختیار آنان قرار گرفت انواع شکلات، آدامس، نوشیدنی، کیک و بیسکویت، برنج، چای و نیز تلویزیون، یخچال، تلفن، ساعت بود که اکنون نیز این تجارت ها برای لارستانی ها باقی است. برخی از تجار بزرگ و بانفوذ نیز توانستند به تجارت های بزرگ تری چون خرید و فروش قطعات هواپیمایی و تجهیزات سکوهای نفتی دست یابند.

کاهش ارزش ریال ایران

  دهه ی پنجاه و شصت، آغاز گر حوادث متعدد در کشور ایران بود. با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۵۷، اقتصاد ایران دستخوش تحولات و نوسانات شدیدی شد که از جمله دلایل این تحولات چنین ارزیابی شده است: نخست: دولتی کردن گسترده ی عرصه های اقتصادی در دوره ی پس از انقلاب؛ دوم، وقوع جنگ تحمیلی هشت ساله؛ سوم، فرار سرمایه های خصوصی؛ چهارم، از کشور خارج شدن یا کنار گذاشتن نیروی انسانی متخصص؛ و پنجم، تحریم های اقتصادی علیه ایران.(شیرزادی، ۱۳۸۸: ۵)

     اقتدار پولی یک کشور بستگی به مناسبات بازرگانی بین‌المللی، روابط دیپلماتیک و همکاری با نهادهائی نظیر سازمان تجارت جهانی دارد. از دید کارشناسان، تحریم‌ها و تیرگی مناسبات بین‌‌المللی، در کنار ناتوانی دولت در عرصه مهار تورم، مهم‌ترین دلایل کاهش ارزش ریال و قدرت پولی ایران در بازار ارزی بین‌المللی عنوان می شود. در گفتگو با کارشناسان اقتصادی بانک مرکزی،  ارزش ریال ایران در برابر دلار امریکا که سال ۵۷، یک به هفتاد (یک دلار معادل ۷۰ریال) بوده و در سال ۸۴ ، به حدود یک به نه هزار(یک دلار معادل ۹۰۰۰ریال) رسیده و اکنون در سال ۱۳۹۳ هر دلار به ۳۳۰۰۰ ریال رسیده است. لذا ارزش پول ایران در برابر دلار، به نسبت اوایل انقلاب ۴۷۱ برابر کاهش یافته است.

این موضوع با توجه به ثبات ارزهای کشورهای عربی حوزه خلیج فارس موجب گردید که دریافتی مشخص نیروی کار ایرانی در کشورهای عربی در قیاس با ریال ایران ارزشی چند صد برابر یابد. بر این اساس اگر چه به عنوان مثال، مزد یک کارگر مغازه در کویت، (که البته پایین ترین مزد درمیان دیگر مشاغل ایرانیان محسوب می شود) در ابتدای انقلاب، در ماه ۲۰۰ دینار کویت بوده، و امروز بنا به گفته ی خود مهاجرین، تغییر چندانی نداشته است و به ۲۵۰ دینار رسیده است. با این وجود ارزش دینار کویت، در آن دوران ۲۰۰ ریال بوده و اکنون ۱۱۷۰۰۰ ریال است. لذا حقوق آنان از ۴۰ هزار ریال در سال ۵۷ به ۲۹ میلیون ریال افزایش یافته است و ۷۳۱ برابر شده است. چنین افزایش شگفت آور درآمدهای مهاجری طبیعتاً موجب افزایش سطح رفاه و استاندارد زندگی خانواده های مهاجرین در مجموعه ی لارستان کهن گردیده است.