اقتصاد ایرانی: آزادی، یکی از لوازم حیات و تکامل بشری و از مؤلفه های مهم ارزیابی توسعهی جوامع و کشورهاست. در دایره المعارف فلسفه میخوانیم: «ارتباط آزاد یک شخص با افراد دیگر، بخشی اصلی از رشد و تکامل اوست که باعث می شود انسان ها قادر باشند خود، زندگی خود را شکل داده و تصمیم های معناداری بگیرند.» رونالد اینگلهارت جامعه شناس و اندیشمند سیاسی میگوید: انسان های آزاد از زندگیشان رضایت بیشتری دارند.
مؤسسه لگاتوم که همه ساله به بررسی شاخص های رفاه انسانی در صد و چهل و دو کشور جهان میپردازد از شاخص «آزادی شخصی» به عنوان یکی از مؤلفه های مهم یاد میکند و مدعی است آزادی، بهبود و رشد اقتصادی جامعه را درپی خواهد داشت.
لگاتوم تلاش دارد در طی این گزارش به دو سؤال پاسخ دهد:
- چه نوع از آزادی بیشترین رابطه را با رفاه عمومی دارد؟
- آیا رابطه میان آزادی و رفاه ملی در کشورها با سطوح درآمدی مختلف، متفاوت است؟
در ادامه به تحقیقی اشاره شده است که نشان میدهد رابطه مستقیمی میان آزادی و رضایت از زندگی وجود دارد.
مؤلفه ی آزادی شخصی به بررسی عملکرد و میزان پیشرفت کشورها در تضمین آزادی فردی ونیز تشویق به «تحمل اجتماعی» میپردازد. در فرهنگ هریتیج تحمل اجتماعی، توانایی به رسمیت شناختن و احترام گذاشتن به اندیشه، اعمال یا رفتار دیگران تعریف شده است.
جهت بررسی عملیاتی تر این مؤلفه، ۵ شاخص حق انتخاب، بردباری و رواداری در قبال مهاجران، بردباری و رواداری در قبال اقلیت های قومی، میزان رضایت مخاطبان از آزادی انتخاب و آزادیهای مدنی طراحی گردیده و در جدول زیر میتوان بالاترین و پایین ترین کشورها در این ۵ شاخص را مشاهده نمود.
بر این اساس میان ۱۴۲ کشور جهان، عربستان سعودی در شاخص آزادی شخصی و حق انتخاب، در رده آخر قرار دارد. طبق این گزارش، وضعیت مصر نیز در حوزه اقلیت های قومی بسیار نگران کننده میباشد. میزان رضایت مردم یونان از آزادی انتخاب چنان پایین است که این کشور را نیز در آخرین رده قرار داده است.
اما کانادا و یمن در ابتدا و انتهای ردهبندی کشورها در حوزه آزادی شخصی در سال ۲۰۱۵ قرار دارند.
در حال حاضر کانادا آزادترین کشور جهان محسوب میشود. این کشور بیشترین رواداری را برای مهاجران صورت داده است. ۹۲ درصد مردم این کشور احساس میکنند کانادا مکان بسیار مناسبی برای مهاجران است. به علاوه از جهت تحمل و احترام به اقلیت های قومی با رضایت ۹۲ درصدی مردم، در رده پنجم کشورهای جهان قرار دارد؛ و بالاخره ۹۴ درصد مردم کانادا معتقدند که در انتخاب تمامی جوانب زندگی خود آزادند که از این جهت نیز رتبه پنجم جهان را در سال ۲۰۱۵ دارند.
۹ کشور مطلوب جهان در حوزه آزادی شخصی پس از کانادا، به ترتیب عبارت اند از: نیوزیلند، نروژ، لوکزامبورگ، ایسلند، ایرلند، سوئد، دانمارک، استرالیا و اروگوئه. لذا آمریکای شمالی، اروپای شمالی و غربی و نیز اقیانوسیه آزادترین مناطق جهاناند.
سه قدرت اقتصادی اروپایی، بریتانیا، آلمان و فرانسه در این حوزه در رتبه های ۱۲، ۱۷ و ۲۱ قرار دارند. روسیه و چین از اعضای دائم شورای امنیت و از متحدین مهم ایران، در رتبه های نامطلوب ۱۱۱ و ۱۲۰ هستند و در مقابل، ایالات متحده آمریکا پانزدهم است.
در این گزارش ده کشور نخست آسیا عبارتند از: هنگ کنگ ۲۶، تایوان ۳۱، ژاپن ۳۲، سنگاپور ۳۸، سریلانکا ۴۳، فیلیپین ۵۳، نپال ۵۸، امارات ۶۵، کره ۶۶ ویتنام ۷۷، هند ۷۹. طبق این آمار، شرق و جنوب شرق آسیا وضعیت مناسب تری از غرب آسیا را دارا هستند.
و بالاخره همسایگان کشورمان از لحاظ آزادی شخصی در شرایط نامطلوبی قرار دارند: آذربایجان ۹۲، ترکیه ۱۰۰، ارمنستان ۱۱۹، عراق ۱۲۵، افغانستان ۱۳۳، پاکستان ۱۲۹.
ایران در این رتبه بندی رتبه ۱۳۱ را از آن خود نموده است.